In een vierjarig implementatieproject bouwden we samen met 30 zorgorganisaties aan een Mangomoment cultuur. Een Mangomoment gaat over iemand die met een klein gebaar of onverwachte attentie een moment van grote waarde creëert voor een ander.
We richtten ons in dit project op ziekenhuizen, woonzorgcentra, revalidatiecentra, centra voor mensen met een handicap en eerstelijnsorganisaties. Een eerste golf van 20 organisaties is gestart in november 2019, een tweede golf met 10 nieuwe zorgorganisaties ging van start in januari 2022. Elke organisatie heeft een Mangomoment ambassadeur en per organisatie nemen er drie teams deel, waarvan minstens 1 oncologisch team en minstens 1 niet oncologisch team.
We werkten een multidisciplinair leernetwerk uit, waarbij we verschillende vormen van ondersteuning boden via workshops, netwerkbijeenkomsten en continue ondersteuning bij de uitrol van het project.
We zorgden voor leerervaringen over persoonsgerichtheid en zagen dat deze aanpak de zorgorganisaties hielp om te verbreden en de partners uit de andere lijn beter te leren kennen en waarderen.
30 zorgorganisaties over heel Vlaanderen bouwden mee aan een Mangomoment cultuur!
Resultaten Mangomoment Implementatieproject
Om te leren van organisaties die al aan de slag zijn gegaan werden de implementatiestrategieën, succesfactoren, hindernissen en effecten van 18 organisaties in kaart gebracht.
Het onderzoek maakte gebruik van een kwalitatief onderzoeksdesign aan de hand van semigestructureerde interviews. Informatie werd verzameld via directieleden, ondersteunende diensten en medewerkers met direct patiëntencontact.
In totaal werden 45 interviews afgenomen.
- Een eerste conclusie van dit onderzoek was dat het one size fits all principe niet geldt in het kader van het Mangomoment project. Er werden dan ook verschillende implementatiestrategieën gebruikt door de organisatie om het Mangomoment concept te implementeren. Er was variatie merkbaar in de implementatiestrategieën, zowel tussen organisaties als binnen organisaties. Zo waren er organisaties met een meer gestructureerde projectmatige aanpak versus een aanpak met eerder focus autonomie en spontaniteit, maar overal was het management betrokken in combinatie met een bottom up aanpak, en dat lijkt ons ook het meest wenselijk. Een advies dat we kunnen geven is dat het Mangomoment project moet passen binnen de visie, missie en strategische doelstellingen van de organisatie.
- Een tweede conclusie is dat er binnen de projectstructuur de rol van het management & Mangomoment ambassadeur op organisatieniveau duidelijk moet worden benoemd en uitgeoefend. Ze kunnen sensibiliseren, goede praktijken delen over diensten heen, coördineren en opvolgen. Het aanduiden van een centraal aanspreekpersoon is dan ook cruciaal. Bovendien blijkt het een succesfactor te zijn als deze persoon bewaakt dat Mangomomenten zowel ten aanzien van patiënten en naasten, als ten aanzien van medewerkers worden gecreëerd. Samenwerking met de dienst HR werkt hier dan ook faciliterend.
- De derde conclusie is de betrokkenheid van leidinggevenden en change agents op dienstniveau. Ze hebben een voorbeeldfunctie en zijn de personen bij uitstek die Mangomomenten kunnen benoemen en zichtbaar maken. Het zijn vaak de informele leiders, die vervolgens de rest van de groep moeten meetrekken. We adviseren dan ook om die medewerkers voldoende in de spotlight te plaatsen.
- Een vierde conclusie is dat de bewustwording van het concept een belangrijke voorwaarde is op slagen. Het zichtbaar en bespreekbaar maken van Mangomomentenis essentieel om de individuele Mangomomenten op te schalen naar een Mangomoment cultuur. Dat kan via sociale media, eigen platformen, tijdschriften, … In concreto betekent dit dat er binnen de organisatie een communicatieplan beschikbaar is hoe de informatie vanuit verschillende teams, leefgroepen, afdelingen… gedeeld wordt alsook met directieleden, bestuurders als externe partners.
Mangomoment Online Inspiratiemodules (MOI)
In overleg met Kom op tegen Kanker stelden we digitale lessenpakketten of “Mangomoment Online Inspiratiemodules (MOI)” ter beschikking aan het netwerk. Deze MOIs kan u alvast ook hier op deze website terugvinden onder de sectie “Educatiemateriaal”.
De MOI’s bestaan uit een introductie, opdrachten en beeldmateriaal. Elke MOI wordt ondersteund door een “teaching note” waarin toegelicht wordt hoe je met deze MOI aan de slag kan gaan binnen je organisatie. Het Mangomoment model is de leidraad bij de uitbouw van deze MOI’s. Daarnaast organiseerden we tweemaandelijks reflectiemomenten met contactpersonen. Tijdens die gezamenlijke bijeenkomsten focusten we op vier aspecten:
- Intervisie: hoe loopt het Mangomoment project in je eigen organisatie, hoe werd de MOI onthaald, …
- Inspiratie: elke nieuwe MOI werd voorgesteld en toegelicht.
- Ontwikkeling: op basis van de noden ontwikkelden we samen nieuwe MOI’s en valideerden we het Mangomoment Cultuur MeetInstrument.
- Procesevaluatie: tijdens bepaalde bijeenkomsten wordt een procesevaluatie ingevuld door de deelnemers zodat we onze aanpak kunnen bijsturen waar nodig. Vier masterstudenten onder de opleiding “Management en Beleid in de Gezondheidszorg” (KU Leuven) evalueerden de implementatiemethodieken die werden gebruikt door de organisaties.
Vanaf september 2021 rolden we het Mangomoment project verder uit in 30 zorgorganisaties, met live workshops en netwerkevents.
